2024-03-28T14:07:16Z
https://ccr.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=16830
Climate Change Research
1400
2
5
ارزیابی کارایی مدل SDSM در بررسی پیامدهای تغییر اقلیم برای پهنههای اقلیمی مختلف ایران
محسن
حمیدیان پور
غلامعباس
فلاح قالهری
محمدرضا
علیمرادی
تغییرپذیری اقلیم و تغییر آن یکی از مهمترین چالشهای پیشروی بشر در قرن بیست و یکم است. بهترین روش پیشنمای رفتار اقلیم استفاده از مدلهای گردش عمومی جو است. یکی از نقاط ضعف این مدلهای شبیهساز اقلیم زمین، عدم تطابق قدرت تفکیک مکانی آنها با مطالعات ریزمقیاس همچون ارزیابیهای پیامد-محور است. در بسیاری از موارد اطلاعات حاصله میبایست در خدمت سیاستمداران و همچنین برنامهریزان محلی و منطقهای قرار گیرد تا بدین وسیله قادر به برنامهریزی و اتخاذ استراتژیهای آینده باشند. بدین منظور روشهای ریزگردانی (Downscaling) پیشنهاد شده است. یکی از روشهای ریزگردانی که به کرات در پژوهشهای اقلیمی ایران استفاده شده است روش ریزگردانی آماری با استفاده از نرمافزار SDSM میباشد. با هدف ارزیابی کارایی این مدل در مناطق مختلف اقلیمی ایران یک ایستگاه نماینده با دورهی آماری 41 ساله انتخاب گردید. برای مقایسه نتایج مدل با دادههای مشاهده شده از معیارهای همچون میانگین خطاهای مطلق، میانگین مربعات خطا و مجذور میانگین مربعات خطا استفاده گردید. نتایج نشان می دهد برونداد مدل برای مناطق خشک و فراخشک (گرم و سرد) چندان نتایج مناسب نمیباشد و این نتایج از سمت مناطق مرطوب کشور (شمالغرب و شمالی) به سمت مناطق خشک و فراخشک (جنوب، جنوبشرق و جنوبغرب) از نتایج غیرمنطقی و نامناسبی برخوردار میباشد. بررسی این علت بیانگر تکرار و عدم روز بارشی در ایستگاهها میباشد. در واقع ایستگاههای مناطق مذکور با سرریز عدم بارش (Over flow) یا عدد صفر روبرو هستند. در ریزگردانی با مدل مذکور یکنواختی و میزان بارش دو فاکتور بسیار مهم میباشند. بهطوریکه توزیع یکنواخت بارش در افزایش کارایی مدل نسبت به میزان بارش بسیار شایان اهمیت است. بنابراین هرگونه برنامهریزی بلندمدت بر اساس پیشنماییهای مدل SDSM در مناطق خشک و نیمه خشک با خطا و عدم قطعیت بسیار بالایی همراه بوده و قابل اتکا و اصولی نخواهد بود
SDSM model
climate change
Climatic zones
Iran
2021
03
21
1
14
https://ccr.gu.ac.ir/article_120032_510da64de7095bd3eb19702a866bb892.pdf
Climate Change Research
1400
2
5
تغییرات لبه بیرونی چرخش فصلی سلول هادلی نیمکره جنوبی در کمربند گرمسیری
سید محمود
حسینی صدیق
مسعود
جلالی
تیمور
جعفری
چرخش سلولهادلی برای سیستم آب و هوایی از اهمیّت اساسی برخوردار است و تغییرات آن مخاطرات و دگرگونیهای آب و هوایی مهمی بر آب و هوای کمربند گرمسیری و نیمهگرمسیری دارد. میزان گسترش مناطق گرمسیری و متعاقب آن خشک شدن مناطق نیمهگرمسیری زیر شاخههای فرونشینی سلولهادلی رو به افزایش است؛ بنابراین در این مطالعه به بررسی تغییرات فصلی لبه بیرونی سلولهادلی در نیمکره جنوبی از دادههای بازتحلیل پیشبینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA5) با تفکیک مکانی 25/0*25/0 درجه و بازه زمانی 40 سال (2018-1979) از تابع جریان عملکرد نصفالنهاری در سطح 500 هکتوپاسکال با استفاده از نرم افزارهای گردس و متلب پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشان داد، تغییرات لبه بیرونی سلولهادلی در فصل زمستان از عرضهای 35 تا 38 درجه جنوبی، در فصل بهار از عرضهای 29 تا 32 درجه جنوبی، در فصل پاییز از عرضهای 30 تا 5/35 درجه جنوبی و در فصل تابستان از عرضهای 28 تا 29 درجه جنوبی قابل مشاهده است؛ و همچنین با افزایش هر سال، لبه بیرونی سلولهادلی در فصلهای زمستان، پاییز، بهار و تابستان به طور متوسط به اندازه 039/0-، 048/0-، 014/0- و 012/0- درجه جغرافیایی افزایش مییابد. به طور کلی، نتایج نشان می دهد که گسترش لبه بیرونی سلولهادلی نیمکره جنوبی در فصلهای زمستان و پاییز به اندازه 2 تا 5/3 درجه عرض جغرافیایی افزایش یافته است و نسبت به فصول تابستان و بهار بسیار برجسته و آشکار است و شواهدی از تغییرات و گسترش چرخش سلولهادلی را به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر را نشان میدهد و افزایش خشکی و بیابانزایی را در پیش رو خود دارد.
"Climate change"
"Hadley cell"
"Drought"
"Southern Hemisphere"
2021
03
21
15
26
https://ccr.gu.ac.ir/article_120035_d30a81dbeecb911bf8a0514d9ec615ad.pdf
Climate Change Research
1400
2
5
بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر تغییرات هیدرولوژی حوضه آبریز حبله رود
پرستو
باغبانان
علی
احمد آبادی
آیت
کریمی
تغییرات دما و بارش و به تناسب آن تغییرات اقلیمی همراه با وقوع مخاطراتی همچون خشکسالی و سیل تاثیرات بسیار زیادی بر وضعیت هیدرولوژی حوضههای آبریز دارند. بنابراین بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب ضرورری به نظر میرسد. در این پژوهش به بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر وضعیت هیدرولوژی حوضه آبریز حبلهرود پرداخته شد. تغییرات دما و بارش با استفاده از دادههای دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش از سال 1996-2017 مورد بررسی قرار گرفت و با به کارگیری مدل LARS-WG تغییر اقلیم حوضه آبریز حبلهرود با استفاده از مدل HadGEM2-ES و سناریوهای 2.6RCP، RCP4.5 و RCP8.5 در سالهای 2021 تا 2050 شبیهسازی گردید. سپس با مدل هیدرولوژیکی SWAT وضعیت هیدرولوژیکی رواناب حوضه شبیهسازی شد. نتایج مدل LARS در دوره پایه نشاندهنده تطابق کامل این دوره با اختلاف ناچیز با دادههای مدلسازی بود. همچنین مشخص گردید که در سالهای 2021 تا 2050 دما و بارش تقریبا در تمامی ماهها روند افزایشی داشته است. نتایج به دست آمده مدل SWAT نیز نشان داد همبستگی مناسب و قابل قبولی بین دادههای شبیهسازی شده با مقادیر مشاهداتی حوضه حبلهرود وجود دارد. علاوه بر این مبین گردید افزایش بارش در حوضه آبریز منجر به افزایش میزان رواناب سطحی در سطح حوضه مورد مطالعه در دوره پیش بینی 2021-2050 شده است. در نهایت یافتههای این تحقیق نشان داد مدل LARS در بررسی تغییرات اقلیمی حوضه و مدل SWAT در شبیهسازی رواناب حوضه توانمندی بالایی دارند.
climate change
Catchment
Hablehrood
LARS-WG model
SWAT hydrological model
2021
03
21
27
40
https://ccr.gu.ac.ir/article_120034_83a2c7a3e6fcb6719912253071dde6dd.pdf
Climate Change Research
1400
2
5
پیش نگری بارش و دمای شرق کشور با استفاده از مقیاسکاهی ترکیبی دینامیکی-آماری
ایمان
بابائیان
مریم
کریمیان
راهله
مدیریان
یاشار
فلامرزی
منصوره
کوهی
این مطالعه با هدف ارائه چشماندازی از اقلیم استانهای محور شرقی کشور در دهههای آینده جهت برنامهریزی کلان و اتخاذ روشهای سازگاری و کاهش پیامدهای گرمایش جهانی انجام شده است. مطالعه حاضر با استفاده از مقیاسکاهی ترکیبی دینامیکی-آماری شامل مدل منطقهای اقلیمی RegCM4.5.11 به عنوان مدل دینامیکی و عامل تغییر به عنوان مدل آماری و با بکارگیری دادههای شرایط مرزی مدل گردش کلی CanESM از سری مدلهای CMIP5 بر روی متغیرهای بارش و دما در منطقه شرق کشور از جمله استانهای خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان انجام گرفت. پس از انتخاب پیکر بندی بهینه مدل منطقهای RegCM ، برونداد مدل منطقهای RegCM به روش عامل تغییر پسپردازش آماری شد. مدل ترکیبی یادشده برای مقیاسکاهی برونداد مدل گردش کلی برای دو دوره آینده نزدیک (2021-2049) و آینده دور (2099-2071) با استفاده از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 بکار گرفته شد. نتایج این تحقیق در مورد دما برای دوره آینده نزدیک حاکی از افزایش سالانه 2/4 درجهای در سناریوی RCP4.5 و 5/5 درجه در سناریوی RCP8.5 می باشد. در دوره آینده دور نتایج نشان دادند که دمای سالانه 2/5 درجه در سناریوی RCP4.5 و 9/8 درجه در سناریوی RCP8.5 افزایش مییابد. اگر در فرآیند مقیاسکاهی ترکیبی، سناریوی متوسط به عنوان میانگین پیشنگریها در نظر گرفته شود، در آنصورت تغییرات بارش شرق کشور در آینده نزدیک بین 11- تا 15- درصد و در آینده دور بین 8- تا 149+ درصد نسبت به دوره دیدبانی خواهد بود. علیرغم اینکه تعداد اندکی از سناریوها، افزایش بارش را برای منطقه پیشنگری کردهاند، اما به نظر میرسد هر گونه اثرات افزایش بارش به دلیل افزایش دمای پیشنگری شده در منطقه بلااثر شده و منطقه در آینده درگیر تنش آبی خواهد شد که نیازمند اتخاذ روشهای سازگاری و کاهش پیامدهای گرمایش جهانی در منطقه است.
RCP
RegCM4.5
East Of Iran
Precipitation
Temperature
2021
03
21
41
58
https://ccr.gu.ac.ir/article_120033_e99ac70b7b4f99489be9cdfa7d9ebf7c.pdf
Climate Change Research
1400
2
5
رفتارشناسی تغییرات زمانی- مکانی پرارتفاع جنبحاره و تاثیر آن در تشدید وقوع خشکسالیها؛ با تاکید بر مدیریت واکنشهای سیستمهای روستایی
ندا
مجیدی راد
سعید
رحیمی هرآبادی
سیستمهای آب و هوایی، سیستمهایی پیچیده و در عین حال سازمان یافته به شمار میروند. چرا که تابع رفتاری تصادفی در مکانها و سالهای مختلف است، در این راستا، سیستم پرارتفاع جنب حاره با جابه جایی در محل قرارگیری خود در سالهای مختلف، وقایع محیطی گاه منظم و گاه تصادفی (خشکسالی یا ترسالی و...) را در یک منطقه به وجود میآورند. این وقایع محیطی، در سطوح مختلفی از تعادل، آستانه و مخاطرات جای میگیرند. در این نوشتار در پاسخ به این موضوع، یعنی شناسایی رفتار سیستمهای پرارتفاع جنب حاره از تعادل تا مخاطرات، تلاش شد در قالب تفکری سیستمی، این روند، شناسایی و مورد ارزیابی قرار گیرد. از آنجا که در رفتارشناسی سیستمهای آب و هوایی، برهم کنش مطالعات کمّی و کیفی ضروری است. بدین منظور روش تحقیق در این مطالعه از دو بخش اصلی تشکیل میشود؛ در روش تحقیق آماری، دادههای دریافت شده سطح فشار 500 هکتوپاسکال طی دوره آماری 1948-2018 و دادههای بارش ماهانه 84 ایستگاه سینوپتیک هواشناسی، دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت. در گام بعد نتایج آماری بدست آمده از سیستم پرارتفاع، براساس مفاهیم تعادل، آستانهها یا فرین، مخاطرات و بلایا در بررسی واکنشهای نواحی روستایی از نظر سازگاری و کاهش مخاطرات مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طی دوره زمانی مورد مطالعه، بیرونیترین پربند تاثیرگذار بر روی ایران به عنوان معرف گسترش حد شمالی پرارتفاع جنبحاره، از چندین سطح تعادل به ویژه تعادل ایستا، یکنواخت لحظهای، دینامیک و فراپایدار پیروی کرده است و در برخی سالها با اثر آستانهای یا فرین، مواجه شده است. این فرینها بیانگر تهدیدی بر شروع مخاطرات محیطی میتواند باشد. که در صورت رفتارشناسی آب و هوا همگام با رفتارشناسی سیستمهای روستایی و به کارگیری شیوههای مدیریت فعال میتوان آسیبهای احتمالی آن بر نواحی روستایی را کاهش داد و درجه سازگاری نواحی روستایی را ارتقا داد.
Climate System
Tropical High Pressure
Environmental hazards
Drought
Environmental management
2021
03
21
59
80
https://ccr.gu.ac.ir/article_121453_8c5be1c80876ecba065f9e0012ed5f6c.pdf
Climate Change Research
1400
2
5
بررسی خشکسالی هواشناسی در ایستگاه ارومیه با استفاده از شاخص SPI تحت سناریوهای تغییر اقلیم (RCP)
خدیجه
جوان
تغییرات در فراوانی و شدت خشکسالی همراه با تغییر اقلیم، تأثیر قابل توجهی بر منابع آب و محیط زیست دارد که به نوبه خود در کشاورزی، جامعه و اقتصاد منعکس میشود. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر روی خشکسالی هواشناسی در ایستگاه ارومیه میباشد. بدین منظور ابتدا با استفاده از دادههای بارندگی، خشکسالی دوره پایه 2005-1986 و دو دوره آینده (2050-2031 و 2070-2051) در مقیاسهای زمانی 3، 6، 12 و 24 ماهه در ایستگاه ارومیه محاسبه شد. دادههای بارش دورههای آتی به کمک مدل گزارش پنجم CanESM2 و سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 و با استفاده از مدل ریزمقیاسنمایی SDSM تعیین شدند. سپس روند مقادیر SPI در دوره پایه و آینده با استفاده از آزمون من-کندال بررسی شد. بررسی تغییرات بارش نشان داد که در دوره آینده اول (2031-2050)، بر اساس دو سناریو RCP2.6 و RCP8.5، میانگین بارش افزایش مییابد ولی در دوره دوم (2051-2070) کاهش بسیار کمی در میزان بارش دیده میشود. همچنین مقادیر SPI در مقیاس زمانی طولانیمدت، شدت خشکسالی بیشتری را نشان میدهند و در بین سناریوهای مورد بررسی، RCP8.5 نسبت به سایر سناریوها، شدت خشکسالی بیشتری را نسبت به دوره پایه نشان میدهد. نتایج آزمون من- کندال نیز نشاندهنده روند معنیدار SPI در دوره پایه و دورههای آینده بر اساس سناریو RCP8.5 است.
climate change
Drought
SPI
SDSM
Urmia
2021
03
21
81
94
https://ccr.gu.ac.ir/article_121009_e80645b1d880d9cb15127b6ae60c21a8.pdf