گسترش قطب سوی رودباد جنب حاره نمیکره شمالی در عرض های میانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری آب و هواشناسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران

3 استادیار و عضو هیات‌علمی آب و هواشناسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

رودباد جنب حاره­ای به دلیل افزایش گازهای گلخانه­ای و کاهش ازن استراتسفری و همچنین گرمایش جهانی در حال گسترش به عرض­های جغرافیایی بالاتر است و افزایش تغییرات آب و هوایی را در عرض‌های میانه داشته است. هدف از این مطالعه گسترش قطب سوی رودباد جنب حاره­ای نیمکره شمالی از داده­های بازتحلیل پیش­بینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA5) با تفکیک مکانی 25/0*25/0 در تراز‌های 100-400 هکتوپاسکال و بازه زمانی 40 ساله (2018-1979) پرداخته شده است. یافته­های پژوهش نشان داد که وضعیت میانگین ساختار عمودی رودباد جنب حاره­ای نیمکره شمالی فصل تابستان در شمالی­ترین عرض جغرافیایی قرار گرفته است؛ و از عرض­های 41 درجه تا 45 درجه شمالی مشاهده شده است. در فصل زمستان به جنوبی ترین عرض­های جغرافیایی جابه جا شده است و هسته سرعت رودباد جنب حاره در فصل زمستان از شدت بیشتری نسبت سایر فصل­ها برخوردار است که هسته رودبادجنب حاره در تراز بین 400-100 هکتوپاسکال با سرعت بین 25 تا 45 متر در ثانیه در عرض­های بین 20 تا 30 درجه شمالی مشاهده شده است. این تحقیق بیانگر این است که رودباد جنب حاره نیمکره شمالی دو دوره روند افزایشی را به عرض­های جغرافیایی بالاتر در طی سالهای 1979 تا 1997 با 1 تا 2 درجه و همچنین از سال 1999 تا 2017 با 2 تا 3 درجه به عرض­های بالاتر کشیده است. در نتیجه، افزایش خشکی و تغییرات آب و هوایی در آینده قابل پیش بینی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Poleward Expansion of jet stream in the Northern Hemisphere in Mid-Latitude

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mahmoud Hosseini Seddigh 1
  • Teimour Jafarie 2
  • Masoud Jalali 3
1 PhD student in Climatology, Zanjan university, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor of Geogeraphy and Urban Planning Group of Kosar University Bojnourd, Iran
3 Department geography, Zanjan university Zanjan, Iran
چکیده [English]

In this study, the European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) Version (ERA5) reanalysis forecast data with 0/25 * 0/25 spatial resolution and 40 years interval (1979-2018) from Vwind and Uwind using MATLAB, GrADS From programming in software in level 400-100hpa. Findings showed that the average vertical structure of jet stream subtropical northern hemisphere in summer is located in the northernmost latitude; And is observed from latitudes of 41 to 45 degrees north. In winter, it has shifted to the southernmost latitudes, and the subtropical core is more intense in winter than in other seasons. The seconds are observed at latitudes between 20 to 30 degrees north. This study polewaard that the jet stream of the northern hemisphere had two periods of increase during the years 1979 to 1997 in the amount of 1 to 2 degrees latitude also from 1999 to 2017 in the amount of 2 to 3 degrees latitude.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Climate change"
  • "Subtropical Jet Stream"
  • "Northern Hemisphere
  • ERA5"

مراجع

  1. عالمزاده، شاهین. احمدی گیوی، فرهنگ. محب الحجه، علیرضا. یازجی، دانیال (1396). ساختار هندسی جت آفریقا-آسیا در وردسپهر زبرین و پاسخ آن به گرمایش زمین در مدل‌های CMIP5. مجله ژئوفیزیک ایران، جلد11، شماره 3، صفحه 1 تا 26.
  2. عساکره، حسین؛ بیرانوند، آذر؛ فتاحیان، مختار؛ شادمان، حسن (1396). تحلیل روند جابه جایی رودباد و پرفشار جنب حاره بر فراز خاورمیانه و رابطه آن با اقلیم ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال هفدهم، شماره 58، ص 303-315.
  3. فلاح قالهری، غلامعباس (1393). اصول و مبانی هواشناسی، انتشارات دانشگاه حکیم سبزواری، ص 445.
  4. قانقرمه، عبدالعظیم (1399). ارزیابی تغییر موقیعت رودباد جنب حاره ای مستقر بر روی ایران و آینده نگری آن بر اساس دو مدل اقلیمی CanESM2 و GFDL-CM3، نشریه علمی-پژوهشی مخاطرات محیط طبیعی، دوره نهم، شماره 25، ص 101-124.
  5. قائمی، هوشنگ؛ عساکره، حسین؛ بیرانوند، آذر (1391). تحلیل احتمالاتی رخداد روزانه رودباد جنب حاره بر روی منطقه اقلیمی ایران، اندیشه جغرافیایی، سال ششم، شماره دوازدهم، ص69-86.
  6. محمدی، حسین (1386). فرایندهای سیستم‌های جوی، انتشارات دانشگاه تهران. ص 151.
  7. Abish, B., Joseph, P.V., Ola. Johannessen, M. (2015). Climate Change in the Subtropical Jetstream during 1950–2009.Advances in Atmospheric Sciences, Vol. 32, January 2015, 140–148.
  8. Archer, C.L. and Caldeira, K. 2008. Historical trends in the jet Streams, Geophys. Res. Lett., 35,L08803.
  9. Barnes E.A. and Polvani, L. (2013). The response of the Midlatitude Jets and of Their Variability to Increased GreenhouseGases in the CMIP5 Models. Journal of Climate, VOLUME 26, 7117–7135. https://doi.org/10.1175/JCLI-D-12-00536.1.
  10. Chenoli, S.N., Ahmad Mazuki, M., Turner, J. et al. (2017). Historical and projected changes in the Southern Hemisphere Sub-tropicalJet during winter from the CMIP5 models. Clim. Dyn. 48, 661–681. DOI:10.1007/s00382-016-3102-y
  • Davis, N.A. (2017). The Dynamics of Hadley Circulation Variability and Change, Colorado State University, Libraries.
  1. Davis, S.M., and Rosenlof, K.H. (2013). A multidiagnostic intercomparis on of tropical-width time series using reanalysis and satellite observations, J. Clim., 25, 1061–1078, DOI:10.1175/JCLI-D-11-00127.1.
  2. Fu, Q., Johanson, C.M., Wallace, J.M. and Reichler, T. (2006). Enhanced MidLatitude Tropospheric Warming in Satellite Measurements. Journal of Science, 312: 5777, DOI 10.1126/science.1125566., 1179-1201.
  3. Hudson R.D. (2012). Measurements of the movement of the jet stream at mid-latitudes, in the Northern and SouthernHemispheres, 1979 to 2010. Journal of Atmospheric Chemistry and Physics, 12: 16, DOI:10.5194/acp-12-7797-2012, 7797–7808.
  4. Joseph, P.V. and Simon, A. (2005). Weakening trend of the southwest monsoon current through peninsular India from 1950to the present. Journal Of Current Science, Volume. 89(4), 687–694.
  5. Krishnamurit, T. (1961). On the role of the subtropical jet stream of winter in the atmospheric general circulation. Journal ofmeteorology, 18, 657-670.
  6. Lu, J., Deser, C., and Reichler, T. (2009). Cause of the widening of the tropical belt since 1958. Geophysical ResearchLetters, Volume 36, Issue3, L03803, DOI:10.1029/2008GL036076., 1-5.
  7. Reiter, E.R. and Whitney, L.F. (1997). Interaction between subtropical polar-front jet stream. Monthly weather review,Volume 97, 432-438.
  8. Seidel, D.J., Fu, Q., Randel, W.J., and Reichler, T.J. (2008). Widening of the tropical belt in a changing climate. Journal ofNature Geoscience, Volume 1, 21– 24.
  9. Strong C., and Davis R.E. (2007). Winter jet stream trends over the Northern Hemisphere Courtenay. Quarterly Journal.
  10. Trouet, V., Babst, F., and Meko, M. (2018). Recent enhanced high-summer North Atlantic Jet variability emerges from a three century context. Nature Communications, Volume 9, Doi.org/10.1038/s41467-017-02699-3, 1-9.
  11. Yim, B.O., Min, Hong and Kug, J.-S. (2015). Inter-model diversity in jet stream changes and its relation to Arctic climate in Climate Dynamics. 47. 10.1007/s00382-015-2833-5.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار